Wereld Consumentendag - we moeten de consument weerbaar maken

Vandaag is het Wereld Consumentendag. De afgelopen jaren vormden alvast een uitdaging voor de consument, zegt N-VA-Kamerlid Anneleen Van Bossuyt. “Sinds de coronacrisis veranderde het gedrag van de consument enorm. Men shopte massaal online, maar tegelijk moest de consument waakzamer zijn dan ooit door de vele vormen van internetfraude. Ook werd de consument vaak bedot. Denk maar aan de vele consumenten die hun energie-voorschotfactuur ongevraagd en zonder verwittiging verhoogd zagen, terwijl dit niet mag. Ten slotte tast de huidige geopolitieke en economische situatie de koopkracht van de consument alsmaar meer aan”.

Consument weerbaar maken

Sinds de coronacrisis maakten veel consumenten de overstap naar online aankopen. Die sector boomde. Maar hierdoor werd die ook in toenemende mate blootgesteld aan oplichting, fraude, phishing, namaakproducten enz. “De consument moet dus waakzamer zijn dan ooit”.

Tegelijk zien we in verschillende dossiers dat de consument in theorie beschermd is, maar niet in de praktijk omdat hij niet altijd even goed op de hoogte is van zijn rechten of in de mogelijkheid verkeert om deze af te dwingen.

Van Bossuyt: “Denk maar aan de vele consumenten die hun energie-voorschotfactuur ongevraagd en zonder verwittiging verhoogd zagen, terwijl dit niet mag. Of denk maar aan de vele klachten omtrent de niet-terugbetaling van geannuleerde vluchten, waarbij sommige luchtvaartmaatschappijen of bemiddelaars de terugbetaling maar blijven uitstellen of consumenten steeds doorverwijzen naar andere instanties. En dat terwijl de consument wettelijk het recht op een terugbetaling binnen de 7 dagen.

“Ik roep staatssecretaris voor Consumentenzaken De Bleeker dan ook op om werk te maken van de bekendmaking en handhaving van bestaande regels, alvorens nieuwe wetgeving te creëren. Op deze manier kunnen immers vaak al veel problemen worden opgelost.”

Hiaten in consumentenwetgeving dichten

Op andere vlakken vertoont de wetgeving effectief nog hiaten die moeten gedicht worden, zegt Van Bossuyt.

“Gewezen kankerpatiënten of mensen met een goed controleerbare chronische ziekte, hebben vandaag bijvoorbeeld nog steeds niet dezelfde rechten als een andere consument. Heel wat verzekeringen worden hen geweigerd of enkel toegekend mits veel hogere premie. Dit zou niet mogen.”

“Sinds 1 juli vorig jaar moet de consument btw en invoerkosten betalen voor bestellingen die van niet-Europese webshops worden ingevoerd. Idealiter verrekent de webshop deze kosten al bij aankoop. Maar wanneer dit niet gebeurt, moet het vervoersbedrijf dat het pakketje tot bij de consument brengt de nog verschuldigde douanekosten voorschieten. Zij rekenen daar echter ook een vergoeding voor aan. Maar elke vervoerder bepaalt zelf hoeveel hij daarvoor aanrekent en al te vaak staat die kost niet in verhouding tot de prijs van het gekochte product. En dat kan voor de consument voor problemen en onverwachtse kosten zorgen die hoog kunnen oplopen.”

Geen consumenten zonder ondernemingen

Voor de N-VA is consumentenbescherming zeer belangrijk, maar ondernemingen mogen hierbij niet uit het oog verloren worden.

“We moeten waken over de administratieve lasten voor ondernemingen en steeds een evenwicht nastreven tussen de rechten van de consument, en de mogelijke administratieve overlast voor ondernemingen. Doen we dit niet, dan heeft dit ook weer een effect op de positie van de consument.”

Impact geopolitieke en economische situatie

De huidige geopolitieke en economische situatie tasten de koopkracht van de consument alsmaar meer aan. “De energieprijzen stijgen, grondstoffen, voedsel, enz. En dat voelt de consument onmiddellijk in de portemonnee. De overheid moet dringend structurele maatregelen nemen om deze stijgingen toch enigszins onder controle te houden.”

“De voedselprijzen zijn sowieso al enkele jaren aan een stijgende trend bezig en liggen steeds tussen de 9% en 13,4% hoger dan in onze buurlanden. De oorzaken hiervan zijn o.a. de hoge loonkost, de te strenge arbeidsregulering en het gebrek aan concurrentie. Daar kunnen en moeten we stappen ondernemen. Daarbovenop komen nu ook nog eens de extra stijgingen ten gevolge van de geopolitieke en economische situatie.”

De energieprijzen wil de N-VA onmiddellijk temperen door een belastingverlaging van 500 euro te geven aan iedereen die niet het sociaal tarief geniet. Daarnaast wil de partij een substantiële verlaging van de accijnzen op benzine en diesel,  gecombineerd met omgekeerd cliquet. Ten slotte wordt er gepleit voor de onmiddellijke en volledige afschaffing van de crisisbelasting uit 1994 (de bijzondere bijdrage sociale zekerheid). Een ingreep die direct voelbaar is en op jaarbasis kan zorgen voor een belastingverlaging van gemiddeld 354 euro (alleenstaanden) tot 552 euro (gehuwden).