Voer strijd tegen overmatige schuldenlast niet op kap van kleine zelfstandige en ondernemingen

We moeten de strijd tegen overmatige schuldenlast bij consumenten voeren, zoveel is duidelijk. N-VA Kamerlid Anneleen Van Bossuyt vreest echter dat het wetsontwerp van de federale regering een averechts effect zal hebben en de consument met overmatige schulden niet noodzakelijk zal helpen. “Na een eerste gratis betalingsherinnering bij verval van factuur nog een wachttermijn van 14 dagen invoeren is goedbedoeld, maar zal tot gevolg hebben dat schulden zich verder opstapelen. Bovendien zijn betalingsachterstanden een belangrijke faillissementsfactor bij kleine zelfstandigen.”

“We mogen niet onderschatten dat betalingsachterstanden een grote impact hebben op ondernemingen. Het kan niet de bedoeling zijn dat ondernemingen bankier spelen voor hun klanten. Zeker voor kleine ondernemingen en zelfstandigen kan dit voor liquiditeitsproblemen zorgen”, stelt Van Bossuyt. “Ondernemingen en zelfstandigen beschikken immers niet over langere termijnen voor de betaling van hun kosten.” Volgens de N-VA dient er een evenwicht gevonden te worden tussen de bescherming van kwetsbare consumenten en de bescherming van ondernemingskracht en vrijheid van ondernemen. Het uitgangspunt moet blijven dat elke schuld moet worden betaald en elke schade moet worden vergoed, zonder dat de schuldeisende onderneming hier voordeel uit kan halen.

Het wetsontwerp voorziet dat indien de termijn voor het betalen van de factuur is vervallen, een onderneming een eerste kosteloze betalingsherinnering dient te versturen. “We steunen dat principe. Een vergetelheid is snel gebeurd en dit geeft de consument de kans om zijn niet-betaling recht te zetten”, stelt Van Bossuyt. “Ook het plafonneren van schadebedingen is nodig. In de praktijk zien we jammer genoeg dat er zich misbruiken voordoen waarbij een onderneming na verval van de factuur buitensporige schadebedingen of interesten vraagt die niet in verhouding staan tot de oorspronkelijke schuld van de consument. Als een factuur van bijvoorbeeld 10 euro bij niet-betaling meteen oploopt tot zo’n 100 euro, kunnen we ons daar vragen bij stellen. Misbruiken kunnen voor ons niet door de beugel en moeten kordaat worden aangepakt”, benadrukt Van Bossuyt.

Te lange wachttermijn geen voordeel

Dat na de kosteloze betalingsherinnering ook nog een wachttermijn van 14 kalenderdagen zou gelden waarin een onderneming geen kosten mag aanrekenen, stuit op verzet bij de N-VA. “Die termijn is veel te lang en kan daardoor een averechts effect hebben. De schulden verdwijnen immers niet wanneer ze niet (meteen) betaald worden. Ze stapelen zich op” aldus Van Bossuyt. De kans bestaat dat bepaalde consumenten de gratis betalingsherinnering en uitstel van betaling incalculeren aangezien zij weten dat geen extra kosten mogen worden aangerekend. Dit kan consumenten aanmoedigen om goederen of diensten te kopen die ze zich niet kunnen veroorloven, waardoor zij hun schuldenlasten alleen maar zien toenemen. De N-VA pleit er dan ook voor om de wachttermijn naar 7 dagen terug te brengen. Deze termijn volstaat om de ter goeder trouw niet-betaling recht te zetten.

Bijkomende verplichtingen en formaliteiten kunnen averechts effect hebben

Door tal van bijkomende verplichtingen en formaliteiten in te voeren voor instanties die verantwoordelijk zijn voor het minnelijk invorderen van schulden (of: voor schuldeisende ondernemingen en schuldinvorderaars), moeten we waakzaam zijn dat er niet sneller wordt overgegaan tot een (veel duurdere) gerechtelijke invordering. “Het is immers voornamelijk in de fase van gerechtelijke invordering dat consumenten geconfronteerd worden met een toename van schulden.”

”Voor de N-VA is een inperking van de contractuele vrijheid mogelijk zover deze evenredig is aan de beoogde doelstelling, en dat evenwicht is volgens ons zoek in het voorliggende wetsontwerp”, besluit Van Bossuyt, die benieuwd is of de liberalen deze aanzienlijke inperking van de contractuele vrijheid en vrijheid van ondernemen wel zullen steunen.